“SAMPU NG TAON KO SIYANG PINANATILING MALAYO, PINAGLAKAS NG PAG-IISA—HANGGANG ISANG ARAW, ISANG MAMAHALING KOTSE ANG HUMINTO SA HARAP NG AMING BAHAY… AT ANG AMA NG ANAK KO ANG LUMABAS, UMIYAK NA HINDI KO INASAHAN.”
Si Rosa, 30 anyos, ay kilala sa kanilang barangay bilang babaeng matatag at lumalaban para sa sarili at sa anak.
Sampung taon na siyang nag-iisa sa pagpapalaki ng anak niyang si Gab—walang ama, walang pangalawang suporta, at walang halong reklamo.
Araw-araw, makikita siya sa palengke:
- Nagtitinda ng gulay
- Nagbubuhat ng mabibigat na sako
- Sumakay ng dyip sa madaling araw
- Umiuwi nang pagod, pero may ngiti sa tuwing nakikita ang anak
Laging naririnig sa paligid:
“Iniwan siya nung buntis pa lang. Wala na ang ama.”
Pero sa kabila ng sakit, si Rosa ay hindi reklamo.
Palaging sinasabi:
“Hindi ko kailangan ang ama niya. Basta nandiyan si Gab, sapat na.”
ANG BATA NA WALANG TATAY
Lumaki si Gab na mabait, tahimik, at matalino.
Ngunit tuwing Family Day o Recognition Day sa school, laging bakante ang upuan ng ama.
Kapag tinanong ng kaklase:
“Nasaan tatay mo?”
Sagot niya:
“Wala po.”
At bago matulog, paulit-ulit ang tanong:
“Ma… masama ba akong bata? Bakit wala akong tatay?”
Tuwing naririnig ito ni Rosa, para bang nahahati ang puso niya.
Yayakapin niya ang anak at sasabihing:
“Hindi masama ang anak ko. May mga taong hindi lang handang magmahal.”
Ngunit sa likod ng mga salita, may luha siyang hindi nakikita ni Gab.
ANG ARAW NG HIMALA
Isang tanghali, habang nag-aayos ng paninda, may tumunog na busina sa kalsada—malalim, kakaiba, at hindi pangkaraniwan.
Pati mga kapitbahay napalingon.
Tumigil ang mga bata sa laro.
Napahawak ang matatanda sa dibdib.
Isang puting luxury SUV ang huminto sa harap ng bahay.
Binuksan ang pinto.
At mula rito, bumaba ang isang lalaking hindi niya inasahan:
Si Miguel.
Ang lalaking iniwan siya.
Ang lalaking minahal niya ng buong puso.
At ang lalaking hindi nakita ni Gab kahit minsan.
Tahimik si Rosa. Nanginig ang tuhod.
Walang makagalaw. Walang makapagsalita.
Lumapit si Miguel, lumuhod, at tahimik na nagsabi:
“Rosa… sampung taon kitang hinanap. Araw-araw kitang iniisip, iniiyakan, at hinanap.”
Napaatras si Rosa.
“Anong karapatan mong bumalik ngayon?”
Luhang tumulo sa mukha ni Miguel.
“Hindi ko kayo iniwan. Napilitan lang akong lumayo. Sinabihan ako na kalimutan ka, pero hindi ko kaya. Araw-araw kitang iniisip at iniiyakan.”
ANG HINANGAD NG PUSO NG BATA
Lumabas si Gab, marumi ang paa, kakagaling sa paglalaro.
Nagtagpo ang mata nilang tatlo—si Gab, ang batang walang tatay, at si Miguel, ang ama na sampung taon nagdurusa sa konsensya.
“Ika… ikaw ba… si Gab?”
Mahina, nanginginig, lumapit ang bata.
“Oo… anak, ako ang tatay mo,” sabi ni Miguel, at niyakap ang bata.
Isang yakap na sampung taon inipon.
Naghalo ang emosyon ni Rosa—sakit, galit, pangungulila—lahat nagtagpo.
“Miguel… hindi ko alam kung kaya pa kitang mahalin. Pero hindi ko ipagkakait kay Gab ang karapatang magkaroon ng ama,” wika niya.
Nang lumingon siya, si Miguel ay umiiyak nang buo, hawak ang kamay ni Gab, hawak ni Rosa ang kabilang kamay.
Sa unang pagkakataon sa loob ng isang dekada, buo silang tatlo.
Ang barangay? Tahimik. Umiiyak. Ngunit sa puso nila, alam nilang minsan, talagang bumabalik ang mga taong nakatakdang bumalik.