“INILAYO AKO NG MGA MAGULANG KO SA AMIN DAHIL SA KAHIRAPAN, AT IPINASA AKO SA ISANG MAYAMANG LALAKI. AKALA KO AY ISANG MADILIM NA KAPALARAN ANG HAHARAPIN KO — PERO ANG NANGYARI SA GABING DAPAT AY ‘KASALAN,’ TULUYANG NAGPAIKOT SA BUHAY KO.”

Lumaki akong kapos sa lahat. Hindi ito simpleng kahirapan—kundi iyong klase ng buhay na umaasa sa milagro para makakain, at minsan ay hindi man lang sapat ang isang pagkain sa buong araw.

Ako si Elena, anak ng mag-asawang sanay sa lansangan sa Leyte. Habang tumatanda ako, parang lalo lang lumala ang sitwasyon namin. Ang natitirang pag-asa sa puso ko, unti-unting kumupas.

ANG ARAW NA NAGBAGO NG DIREKSYON NG BUHAY KO

Nang ako’y labingwalo, isang gabi habang nagluluto kami ng kaunting kanin na mas tubig pa kaysa bigas, narinig ko ang mabibigat na boses ng Mama at Papa ko.

“Wala na talaga tayong makakain…”
“Hindi ko na alam kung paano tayo mabubuhay ngayon…”
“May nagtanong tungkol kay Elena… isang mayamang lalaki. Gusto raw siyang dalhin. Tutulungan daw tayo.”

Parang umurong ang dugo ko. Hindi ko alam kung ano ang iisipin. Hindi ako tinanong, hindi ako pinakinggan… at sa totoo lang, wala naman akong lakas para tumutol.

Kinabukasan, dinala nila ako sa Maynila.

Doon ko nakita si Don Alejandro — kilalang negosyante, nasa late 50s, seryoso ang mukha, at may presensiyang nakakatakot sa unang tingin.
Wala siyang ngiti. Wala ring emosyon.
Para bang isa lang akong bagay na kinuha niya upang solusyonan ang problema ng ibang tao.

ANG MGA LINGGO BAGO ANG “KASAL”

Inilagay niya ako sa isang malaking bahay—masyadong tahimik, malinis, at malamig.

Si Don Alejandro ay hindi marahas.
Hindi siya palautos.
Hindi rin siya nagpapakita ng anumang masamang hangarin.

Pero ramdam ko, may mabigat siyang pinapasan.
Kapag nag-uusap kami, para akong hindi niya nakikita bilang ako… kundi bilang isang alaala.

Sa gabi, umiiyak ako nang walang tunog.
Para akong nahulog sa buhay na hindi ko pinili.

Hanggang dumating ang araw na itinakda para sa kasal.

ANG GABING NAGPAHINTO NG MUNDO KO

Maganda ang simbahan. Magarbo ang dekorasyon.
Pero wala sa mga iyon ang nagbigay sa akin ng kapanatagan.

Pagdating ng gabi, sa loob ng kwartong puno ng mga bulaklak, nakaupo si Don Alejandro sa tabi ng bintana. Hindi man lang siya lumingon.

Pagkatapos ng ilang minuto, tahimik siyang nagsalita.

“Elena… hindi kita kinuha para gawing asawa.”

Nalaglag ang balikat ko.
Nanlamig ako.
Naghalo ang takot at pagtataka.

Tumayo siya at hinarap ako — at doon ko unang beses nakita ang luha sa mata ng lalaking halos hindi ko pa kilala.

“May anak akong babae noon… Elena ang pangalan niya. Labingwalo rin siya nung nawala siya sa buhay ko. At hindi ko siya nagawang protektahan.”

Huminto ang oras.

“At nang makita kita… hindi ko kaya na mapabayaan kang masaktan o mapunta sa sitwasyong tulad ng nangyari sa anak ko.”

Hindi ako nakapagsalita.

Lumuhod siyang marahan sa harap ko at inilabas ang isang envelope.

“Hindi kita pakakasalan. Hindi kita pipiliting manatili. Ang gusto ko ay mabigyan ka ng pagkakataong mamili para sa sarili mo—isang pagkakataong hindi ko naibigay sa anak ko.”

Nanginginig ang kamay ko habang tinitignan ko ang papeles.

“Pwede nating ipawalang-bisa bukas ang kasal. Bibigyan kita ng tirahan, pag-aaral, at proteksiyon—pero mula rito, ikaw na ang may hawak sa buhay mo.”

Pumutok ang damdamin ko. Umiyak ako, hindi dahil sa takot—kundi dahil sa kabutihang hindi ko inasahan.

ANG BAGONG PAG-ASA

Kinabukasan, kasama ang abogado at pari, pinawalang-bisa ang kasal.

Nag-aral ako.
Nabuhay ako nang may dignidad.
Si Don Alejandro ang naging parang ama ko — tahimik, mapagmalasakit, at hindi kailanman lumampas sa hangganang dapat.

Tuwing gabi, tanging isang tanong lang ang lagi niyang sinasabi:

“Masaya ka ba, anak?”

Sa unang taon ko sa kolehiyo, nagkasakit siya at pumanaw.
Sa tabi niya, iniwan niya ang isang sulat para sa akin:

“Elena, salamat sa pagbibigay sa akin ng pagkakataong maitama ang hindi ko nagawa noon.”
“Hindi kita iniligtas. Ikaw ang nagligtas sa akin.”