Ako si Alma, 29, at limang taon ko nang minahal si Jonas, ang fiancé ko. Akala ko siya na ang magiging asawa ko—ang lalaking makakasama ko habang buhay. Pinagkatiwalaan ko pati ang pamilya niya, lalo na ang nanay niyang si Salve, na laging mabait sa akin tuwing bumibisita ako.
Tatlong taon akong nag-ipon sa trabaho ko bilang admin sa isang construction firm. Halos lahat ng sideline, overtime, at 13th month pay ko, diretso sa ipon para sa pinapangarap kong bahay.
“Alma, kung itatayo mo na ‘yang bahay niyo ni Jonas, sa pangalan n’yong dalawa dapat,” sabi ng kaibigan kong si Nikka.
Nginitian ko lang siya. “Oo, pero wala pa siyang ambag. Sa ngayon, sa akin muna ang pangalan—pero balak ko naman siyang idagdag pag kasal na kami.”
At natupad ko ‘yon. Nakabili ako ng lote at nakapagpatayo ng simpleng bungalow. Ako ang nagbayad ng lahat, mula architect hanggang gripo sa banyo. Si Jonas, supportive—pero walang naiambag na pera.
Noong malapit nang matapos ang bahay, sinabi niya, “Love, tingin mo pwede na bang ipa-ayos ang papeles kay Mama? May kakilala siya sa munisipyo para mas mabilis.”
Nagdalawang-isip ako, pero pinagkatiwalaan ko siya. Pinapirma nila ako ng mga dokumento, sabi nila para sa building permit at titulo. Hindi ko alam na ibang nakalagay sa papel.
Tatlong linggo lang ang lumipas, napansin kong iniiwasan nila ako. Lagi na umuuwi si Jonas ng gabi, minsan hindi na sumasagot sa tawag. Pilit kong iniintindi, pero ramdam kong may mali.
Hanggang isang araw, umuwi ako galing trabaho at may ibang tao sa bahay.
May babaeng estranghero na nagliligpit ng gamit ko sa kahon.
“Miss, ano’ng ginagawa mo?” tanong ko sa gulat.
“Ako po ang bagong may-ari. Sabi po ng dating nakatira, kukunin na daw ninyo mga gamit ninyo ngayon,” sagot niya.
Parang gumuho ang mundo ko. Tumawag ako kay Jonas, nanginginig ang boses.
“Jonas?! Ano ‘to?! Bakit may ibang tao dito sa bahay?!”
Sumagot siya, malamig. “Alma, usap na lang tayo bukas. Huwag kang gumawa ng eksena.”
“Eksena?! Bahay ko ‘to! Pinaghirapan ko ‘to!”
Biglang sumingit si Salve sa kabilang linya. “Iha, wag ka nang makulit. Hindi iyo ang bahay. Pinirmahan mo na ang deed of transfer, remember? At ikaw pa ang nagbigay ng photocopy ng ID mo.”
Parang tumaas ang dugo ko. “Hindi ako pumirma ng kahit anong transfer! Akala ko building permit ‘yon!”
“Eh kasalanan mo ‘yun kung hindi mo binasa. At saka, hindi kayo kasal, kaya wala kang karapatan.”
Iyon ang huling beses na sumagot si Jonas. Naiyak ako sa labas ng bahay na ako ang nagpatayo, habang tinatanggal ang kurtinang ako mismo ang nagtabas. Pakiramdam ko wala akong natira.
KINABUKASAN, pumunta ako kay Nikka. Yakap niya lang, bumigay na luha ko.
“Kailangan mong lumaban,” sabi niya. “Hindi pwedeng ganyan na lang.”
Inirefer niya ako sa pinsan niyang abogado, si Atty. Ramon. Nakinig siya sa kwento ko, tahimik pero matalim ang mata.
“Ano’ng pinapirma nila sayo?”
“Ito po…” pinakita ko ang folder—photocopy ng dokumentong pinapirma nila.
Pagkabukas niya, nanlaki ang mata ko.
“Alma… ang pinirmahan mo ay Special Power of Attorney para sa nanay ng fiancé mo. Sa papel, sila ngayon ang may-ari ng lupa at bahay.”
Nanginig ang tuhod ko.
Ngunit tumikhim si Atty. Ramon. “Pero teka lang. May mali sila—at may laban tayo.”
Inimbestigahan niya. Lumabas na walang kahit isang resibo ang nakapangalan kay Jonas o kay Salve. Lahat ay sa pangalan ko. May bank statements, contracts, at testimonya ng architect at supplier.
At higit sa lahat—hindi notarized nang tama ang dokumento. Fake ang pirma ng supposed witness at kulang ang dalawang pahina.
“Pwede nating pa-annul at magsampa ng kasong estafa at falsification of documents,” sabi ni Atty.
Hindi ako nagdalawang-isip. “Kahit gumapang sila sa lupa, babawiin ko ‘yung bahay.”
Nag-file kami ng kaso.
Makalipas ang ilang linggo, dumating ang sheriff kasama ako at si Nikka sa bahay—nandoon si Jonas at nanay niya, nag-iimpake.
“Ano’ng ginagawa ninyo dito?!” sigaw ni Salve.
Tahimik lang ako habang inaabot ni Atty. Ramon ang order.
“Effective today, ibinabalik ang bahay kay Ms. Alma pending resolution. Wala kayong karapatang manatili rito.”
Si Jonas napayuko, hindi makatingin.
Lumapit siya sa akin, halos pabulong. “Alma, pwede ba nating pag-usapan—”
“Bumalik ka na lang kapag dinala ka na sa korte. At huwag mo nang tawagin ang pangalan ko.”
Umiyak siya, pero wala na akong pakiramdam. Sakit, oo, pero hindi na nila ako kayang gibain.
Ngayon, nakatira ako ulit sa bahay na pinaghirapan ko—mas matatag, may bagong kandado, bagong kurtina, at bagong buhay.
Minsan napapahawak pa rin ako sa dibdib kapag naaalala ang ginawa nila, pero sabi nga ni Nikka:
“Ang bahay, napalitan. Pero ang puso mo, hindi nila nakuha—at ngayon mas pinaganda mo pa.”
At sa unang gabing natulog ako ulit doon—mag-isa, tahimik, ligtas—doon ko naramdaman ang tunay na hustisya.
Hindi ako nawasak. Ako ang bumawi.