Maynila, Pilipinas** – Ang arena ng pulitika ay naging *legal classroom* nang ang isang mainit na komprontasyon sa Senado ay biglang binago ng hindi inaasahang interbensyon mula sa pinakamataas na awtoridad ng mga abogado sa bansa.
Ang *clash* na ito ay naganap sa Senate Blue Ribbon Committee hearing, kung saan naglaban sa salita sina Senador **Rodante Marcoleta** at Justice Secretary **Crispin “Boying” Remulla** tungkol sa isyu ng *restitution* at *Witness Protection Program (WPP)*.
### Ang *Disbarment* Threat: Isang *Political Gambit*
Ang tensyon ay umabot sa sukdulan nang akusahan ni Senador Marcoleta si Secretary Remulla ng pagbabago ng *provision* ng batas sa pamamagitan ng paglalatag ng personal na “opinyon.”
Ang *flashpoint* ay nang igiit ni Remulla na ang mga *state witness* na sangkot sa korapsyon ay dapat **ibalik muna ang *ill-gotten wealth* na kanilang natanggap** bago sila bigyan ng ganap na proteksyon ng WPP. Ito raw ay paraan upang patunayan ang kanilang *sincerity* at upang makamit ang tunay na hustisya.
Agad itong sinalag ni Marcoleta, na iginiit na walang *nakasulat na rekisito* sa batas na nangangailangan ng *restitution* bago ang *admission* sa WPP. Dito binitiwan ni Marcoleta ang isang matinding banta, live sa publiko:
> **“You do not change the provision of law, Mr. Secretary. You may be disbarred from doing this.”**
Para kay Marcoleta, nilabag ni Remulla ang *cardinal sin* ng isang abogado—ang paglalagay ng personal na *opinion* sa ibabaw ng *written law*.
### Ang Hindi Inaasahang Hukom: Ang IBP President
Ang *political brawl* na ito ay umabot sa *legal community*, at tinanong si Atty. **Alan Panolong**, ang Pangulo ng Integrated Bar of the Philippines (IBP), na bigyan ng *professional legal opinion* ang isyu. Ang *response* ni Panolong ay hindi lamang isang depensa kay Remulla, kundi isang **sistematikong pagtanggal sa buong legal na argumento ni Marcoleta.**
Ang pagwawasto ni Panolong ay *surgical* at nakabatay mismo sa batas na hinihingi ni Marcoleta.
#### 1. Ang *Letter* ng Batas: RA 6981 (Witness Protection Act)
Kinumpirma ni Panolong na ang posisyon ni Remulla ay sinusuportahan ng *letter* ng batas. Ibinunyag niya ang Seksyon 5 ng **Republic Act 6981**, na nagsasaad na ang isang saksi, upang makapasok sa WPP, ay dapat sumunod sa kanilang **“legal obligations and civil judgements”** laban sa kanila.
Ipinaliwanag ni Panolong na ang *sandaling umamin* ang isang saksi na tumanggap sila ng *kickbacks*, sila ay awtomatikong napapailalim sa isang **”legal obligation”** na ibalik ang pondo. Hindi ito *future requirement*; ito ay *present obligation* na.
#### 2. Ang Batayang Prinsipyo: *Unjust Enrichment*
Ang mas nagpabagsak sa argumento ni Marcoleta ay ang pagtalakay ni Panolong sa *fundamental legal concept* na **”unjust enrichment,”** na nakasaad sa Articles 22 at 23 ng Civil Code.
Ayon sa prinsipyong ito, hindi maaaring makinabang ang sinuman mula sa isang bagay na hindi sila karapat-dapat na matanggap. Kung ang mga milyon-milyon ay natanggap sa pamamagitan ng ilegal na paraan, obligado sila ng batas na ibalik ito. Kaya, ang *demand* ni Remulla para sa *restitution* ay hindi isang bagong *requirement*, kundi **pagpapatupad ng isa sa pinakapangunahing prinsipyo ng Civil Code.**
### Ang Nakakahiyang *Backfire* ng *Disbarment* Threat
Sa loob lamang ng ilang minuto, inilatag ng IBP President ang mga *legal citation* na nagpapatunay na ang **”opinyon”** ni Remulla ay, sa katunayan, isang *legally sound* at *defensible position*. Si Marcoleta, na may kumpiyansang nagsabing siya ang “articulating the provision of law,” ay lumabas na **nakaligtaan ang mismong mga batas na dapat niyang ipagtanggol.**
Ang *threat* ng *disbarment* na binitawan ni Marcoleta ay ngayon ay nakasabit sa ere, na nagdulot ng *humiliation* sa kanya sa parehong pulitikal at propesyonal na aspeto.
Ang insidenteng ito ay nagsisilbing isang malakas na paalala: sa pagitan ng maingay na *political posturing* at ng tahimik na awtoridad ng legal na doktrina, ang **batas ang siyang mananaig**. Ang *checkmate* na ito ay hindi pulitikal; ito ay puro, at *devastating*, na legal.