Si Janice at Gabriel ay bagong kasal, at ang kanilang reception ay ginanap sa isang malamig at makulimlim na gabi sa Baguio. Puno ng tawanan at sayawan ang paligid, kasama ang mga bisita, kabilang ang ina ni Gabriel, si Teresa.
Bandang hatinggabi, lumapit si Teresa na tila hilo, namumula ang pisngi:
“Anak… nahihilo ako. Parang umiikot ang paligid,” sabi niya, sumasandal sa balikat ni Gabriel.
Nabigla si Janice nang marinig ang hiling ng biyenan:
“Doon na lang ako sa kwarto ninyo matutulog, ha? Hindi ko kayang umakyat sa kabilang cottage, baka madapa pa ako.”
Nagkatinginan si Janice at Gabriel. Ito ang unang gabi nila bilang mag-asawa at plano nilang magpahinga nang sila lang, ngunit ayaw nilang mapahiya si Teresa.
“Ma,” mahinahong sabi ni Janice, “may guest room naman po dito sa baba.”
Ngunit umiling si Teresa:
“Ay naku, lamigin ako. Diyan na lang muna ako sa kama ninyo. Sandali lang naman.”
Nahihiya si Gabriel, mahina ang bulong sa asawa:
“Hon, pagbigyan na natin. Baka sumama pakiramdam niya.”
Napabuntong-hinga si Janice pero ngumiti.
“Sige po Ma, doon na po kayo. Kami na lang ni Gabe sa sofa sa sala.”
Magdamag na Tahimik at Masikip
Ang sofa bed sa sala ay makipot at malamig. Magkadikit silang natulog, pero halata ang kakulangan sa ginhawa. Tahimik si Janice buong gabi, ngunit hindi niya maiwasang mag-alala.
Kinabukasan, bumaba si Teresa na parang walang nangyari:
“Ay salamat ha! Lambot ng kama ninyo. Para akong natulog sa ulap!”
Ngumiti lang si Janice.
Habang nag-aalmusal, napansin niyang bukas ang pinto ng silid nila. Nagpasya siyang ayusin ang kama bago sila mag-empake pauwi.
Paglapit niya, biglang natigilan siya. Sa gitna ng sapin ng kama, may maliit na envelope na bahagyang nadikitan ng mantsa. Parang sinadyang iwan.
Marahan niyang dinampot—nakadikit sa likod ang isang antikong singsing. Sa harap:
“Para kay Janice… huwag mong basahin agad.”
Tinawag niya agad si Gabriel.
“Gabe… halika, tingnan mo ’to.”
Ang Lihim na Pamana
Binuksan nila ang sobre. Nasa loob ang sulat-kamay ni Teresa:
“Janice, patawad kung inangkin ko ang kama ninyo kagabi. Hindi talaga ako lasing. Gusto ko lang iwan ito nang hindi ka naiilang. Ang singsing na ito ang suot ko sa kasal ko sa tatay mo. Matagal ko nang iniisip kung sino ang pagbibigyan ko. Alam kong ikaw ang tamang tao. Huwag mong sasabihin agad kay Gabriel — gusto ko lang suotin mo ito kapag handa ka. Salamat dahil minahal mo ang anak ko. – Teresa”
Tahimik si Gabriel habang pinipisil ang kamay ng asawa niya.
“Hindi ko alam na dala pa ni Mama ’yan…”
Naluluha si Janice—hindi dahil sa sama ng loob, kundi sa bigat ng kahulugan ng singsing.
Si Gabriel, marahan, isinuksok ang singsing sa palasingsingan ni Janice:
“Simbolo ’yan ng pagtanggap at pagmamahal ng pamilya ko sa’yo.”
Ang Pag-amin ni Teresa
Makalipas ang tanghali, bumalik si Teresa dala ang pansit at tinapay. Niyakap agad ni Janice.
“Ma… salamat po. Hindi ko inaasahan ito.”
Ngumiti si Teresa.
“Ay naku, natakot lang akong sabihin nang diretsahan kahapon. Hindi ako sanay sa drama.”
Napangiti si Gabriel.
“Ma, next time, hindi niyo na po kailangan umarte na lasing.”
Tumawa si Teresa:
“Eh nakakahiya kung bigla ko lang ibigay! Baka isipin n’yong OA ako.”
Sa malamig na gabi sa Baguio, nabuo ang isang sandaling mas makahulugan pa sa reception: tahimik na basbas, pamana ng pagtanggap, at bagong simula—hindi lang bilang mag-asawa, kundi bilang pamilya.
Si Janice ay naintindihan:
Minsan, ang pagmamahal ng isang ina ay dumarating sa pinaka-hindi inaasahan, ngunit palaging may dahilan.