“DALAWAMPUNG TAON SIYANG NANIRAHAN SA AMIN — WALANG BAYAD, WALANG AMBAG, PERO NANG PUMANAW ANG 89-ANYOS KONG STEPFATHER, ISANG SULAT AT SUSI ANG NAGPAPANIC SA PUSO KO.”
Ako si Maricel, 35 anyos. Lumaki akong may stepfather na si Lolo Ernesto, tahimik at payapa, halos hindi nagsasalita, at mas pinipiling umupo sa porch habang sumisimsim ng kape.
Pumasok siya sa buhay namin noong ako’y 15 anyos. Naulila, walang asawa, walang anak, at walang uuwian. Dahil sa malambot niyang puso, dinala siya ni Mama sa amin.
Simula noon, nanirahan siya sa maliit na kwarto sa likod ng bahay. Dalawampung taon, walang bayad, walang ambag, at minsan, hindi rin nakikihalo sa amin. Ako ang nagdadala ng gamot, pagkain, at ospital tuwing sinusumpong ng rayuma ang tuhod niya.
Hindi ko sasabihing masama siya. Ngunit bawat araw, naramdaman ko ang bigat ng responsibilidad. Minsan umiiyak ako sa unan, iniisip:
“Pamilya pa ba ang turing niya sa amin? Kinikilala pa ba niya ako, o tagapag-alaga lang?”
Ngunit tiniis ko, dahil sinabi ni Mama bago pumanaw:
“Anak… kung kaya mo, alagaan mo si Ernesto. Siya na lang ang natitirang may ugnayan sa akin.”
At ginawa ko — araw-araw, taon-taon, kahit mahirap.
ANG HULING GABI
Isang Disyembre ng gabi, malamig ang hangin.
Nakita ko si Lolo Ernesto nakaupo sa kama, tila mahina.
“Lolo, ayos po ba kayo?” tanong ko habang inaabot ang baso ng tubig.
Tumingin siya sa akin, pagod ngunit may ngiti:
“Salamat, ‘Nak… pasensya ka kung pabigat ako.”
Niyakap ko siya, at sa unang pagkakataon, tumulo ang luha ko nang hindi niya nakita.
Kinabukasan, hindi na siya nagising.
ANG SULAT AT SUSI
Sa araw ng libing, dumating ang isang lalaking naka-itim na amerikana.
“Ako po si Atty. Marcelo, abogado po ni G. Ernesto,” ani niya.
“May iniwan po siyang habilin.”
Nanlamig ako. Wala naman siyang pera, bakit abogado?
Binigyan niya ako ng makapal na sobre. Sa loob, isang susi at isang sulat.
Nakasulat sa sulat:
*”Maricel,
Kung binabasa mo ito, wala na ako. Salamat sa dalawampung taong tiniis mo ang presensya ko sa bahay. Hindi man kita tunay na anak, tinanggap mo ako na parang pamilya.
Ang susi ay sa isang lupa at maliit na bahay sa probinsya. Noon pa man ito’y pagmamay-ari ko, tinago ko para sa iyo. Hindi ko sinabi dahil gusto kong mahalin mo ako nang walang kapalit.
Ngayon, sa dalawampung taong kabutihan at pagmamahal mo, iyo na ang property na ito. Salamat, anak. Hindi ako nagkulang ng pamilya.”*
Nahulog ang papel sa sahig. Napaupo ako, hindi makahinga. Dalawampung taon akala ko pabigat siya—pero siya pala ang nag-iipon ng pasasalamat sa tahimik na paraan.
ANG BIYAHE PATUNGO SA KATOTOHANAN
Pinuntahan ko ang address. Tahimik, probinsya, may puting bakod, maliit na hardin, at lumang kubo sa likod.
May nakadikit na papel sa pintuan:
“Para kay Maricel — sa wakas, may sariling bahay ka na.”
Umiyak ako nang walang tunog. Doon ko naramdaman:
“Hindi ko siya inaalagaan dahil sa pera. Ngunit siya, minahal niya ako bilang anak.”
ARAL NG KWENTO
Sa buhay, may mga taong akala natin pabigat o walang halaga.
Ngunit minsan, sila pa ang nag-iiwan ng pinakamalaking regalo—hindi sa pera, kundi sa puso at alaala.
Dalawampung taon ng tahimik na kabutihan ni Lolo Ernesto ang nagturo sa akin:
Ang kabutihan, kahit walang nakatingin, may bunga. Ang puso, marunong lumingon sa nagmahal kahit hindi ka dugo nito.
Tuwing tumitingin ako sa lumang bahay na iniwan niya, naririnig ko pa rin ang tahimik niyang boses:
“Salamat, anak.”
At doon ko alam: sa huli, ako ang pinagpala.