Pagkapromote lang ng asawa kong si Ramil bilang Deputy Director, akala ko katuparan na iyon ng lahat ng pinaghirapan namin. Pero hindi ko inasahan na kasabay ng pagtaas niya sa trabaho, may babagsak pala sa aming pamilya — at ako mismo ang unang tatamaan.
Bandang ala-una ng madaling araw, may dumating na mensahe sa messenger. Galing sa isang unknown number.
“Hi sis 😘 May address na dito. Punta ka, sabay tayong mag-enjoy.”
Kasama noon ang litrato ng asawa kong si Ramil — nakahubad, mahimbing na natutulog, at katabi ang isang batang babae na ngumingisi habang nagse-selfie.
Halos hindi ako makahinga. Nabitawan ko ang telepono, nanginginig ang mga kamay ko.
Kahapon lang, yakap-yakap niya ako, tuwang-tuwa dahil sa promotion. “Ngayon, may dalawang boss na sa bahay natin,” sabi pa niya habang nakangiti.
Ngayon, siya na mismo ang dahilan kung bakit gumuho ang mundo ko.
At ang babaeng kasama niya sa larawan? Kilala ko.
Si Lira — bagong empleyada sa kumpanya nila. Tatlong buwan pa lang mula nang ipakilala sa akin ni Ramil. Tinulungan ko pa nga siya noon, nagbigay ng payo para “mas mapansin sa opisina.” Hindi ko alam, ako pala mismo ang tulay sa sarili kong pagkawasak.
Sumunod pang mga larawan ang dumating. Sila sa bar. Sa kotse. Sa hotel.
May kasamang mga caption na tila kutsilyong tinatarak sa dibdib ko:
“Pagod ang asawa mo, ako muna bahala.”
“Ang saya ng boss mo, sis. Salamat sa pahinga mo kagabi 😘.”
Hindi ko na tinapos basahin.
Bumuhos ang ulan sa labas, parang sinasabayan ang bigat ng dibdib ko.
Kinuha ko ang spare key ng kotse ni Ramil at nagmaneho, walang direksiyon — hanggang sa makita ko ang address na nakasulat sa mensahe.
Lumang apartment. Madilim.
Pagbukas ko ng pinto, naamoy ko agad ang halong pabango at alak.
Nandoon si Ramil, walang suot pang-itaas. Katabi si Lira, nakabalot sa kumot. Pareho silang natigilan.
“Talaga bang pumunta ka, sis?” nanginginig na sabi ni Lira.
Itinapon ko sa kama ang cellphone ko — nakabukas pa ang litrato nilang magkasama.
“Mahilig ka sa picture, di ba? Heto, live na.”
Sinampal ko si Ramil nang malakas. “Ano, Ramil? Ganito mo ako pinalitan?”
Tahimik lang siya, nakayuko.
Si Lira naman, walang hiya pa ring ngumiti. “Mahal namin ang isa’t isa. Sabi niya, ikaw daw puro trabaho na lang.”
“’Yan ba ang tawag mong pagmamahal?” sigaw ko. “Ang agawin ang hindi sayo?”
Habang palabas ako ng pinto, sumigaw si Lira:
“Akala mo kasi mataas ka dahil Deputy Director ka. Pero tingnan mo — asawa mo, dito natulog. Ako ang panalo!”
Humakbang ako pabalik.
Isang sampal.
Isang malakas na hampas ng katotohanan.
“Panalo ka? Tingnan natin kung kaya mong tumagal sa tabi ng taksil.”
Lumabas ako. Basang-basa ng ulan, pero tuwid ang lakad ko.
Wala na akong babalikan.
Kinabukasan, nag-file ako ng leave. Tahimik akong nag-ipon ng ebidensya: mga chat, larawan, at report ng HR.
Pagbalik ko, dala ko ang isang makapal na folder.
Sa harap ng mga direktor, mahinahon kong sinabi:
“Magre-resign po ako. Pero bago iyon, nais kong isumite ang mga dokumentong magpapatunay ng relasyon ni Deputy Director Ramil at ng empleyado niyang si Lira, na malinaw na paglabag sa ethics policy.”
Tahimik ang silid.
“Gusto mo bang magsampa ng kaso?” tanong ng General Manager.
Ngumiti ako, payapa pero buo ang loob. “Hindi na po kailangan. Sapat na na malaman nila kung ano ang nawala sa kanila.”
Kinahapunan, suspendido si Ramil.
Bago ako sumakay ng taxi, nagpadala ako ng huling mensahe sa kanya:
“Minsan, akala ko ikaw ang pinakamagandang biyayang dumating sa akin.
Pero hindi pala — ikaw ang pinakamahal kong leksyon.”
Lumipas ang tatlong buwan.
May sarili na akong negosyo, nag-aaral magluto, at natutong mamuhay nang mag-isa.
Isang araw, nakita ko si Lira sa isang café — payat, tila wasak.
“Ma’am… sorry. Iniwan na rin ako ni Ramil. Binalikan ka ba niya?”
Ngumiti ako.
“Hindi. Wala na siya sa atin pareho. Pero ako, binalikan ko ang sarili ko.”
Tumayo ako, lumabas sa ulan.
At sa unang pagkakataon, hindi na ako umiiyak.
Ang ulan ngayon ay hindi na tanda ng sakit — kundi paglilinis ng nakaraan.
Maaaring mawala ang asawa, pero ang dangal — kailanman, hindi.
At doon ko napatunayan, minsan, ang pag-alis ang pinakamatapang na paraan ng pananatili.