Magkaklase kami ni Hazel mula pa noong kolehiyo sa Maynila. Pareho kaming probinsiyana mula Batangas, parehong nakaranas ng kahirapan, at sabay naming hinarap ang apat na taong punô ng instant noodles, ulan sa bubong, at pangarap sa maliit na inuupahang kwarto.
Pagkatapos ng graduation, naghiwalay ang aming landas — ako’y naging accountant sa isang pribadong kumpanya, habang si Hazel naman ay pumasok sa isang tindahan ng electronics. Ngunit kahit magkalayo kami, hindi naputol ang aming ugnayan. Madalas pa rin kaming magkumustahan, magtawanan, at magplano ng mga bagay na gusto naming maabot.
Ang Utang at ang Pagkawala
Isang gabi, tumawag si Hazel, halatang nagpipigil ng hikbi.
“May sakit si Papa, butas na ang bubong namin, at si Mama halos wala nang kinikita sa palengke… Maaari mo ba akong tulungan?”
Hindi ako agad nakasagot, pero alam kong desperado siya. Kaya’t inipon ko ang lahat ng ipon ko — pati perang hiniram ko sa kakilala — at naipadala ko ang 200,000 piso sa kanya.
Wala akong pagdududa. Alam kong mabuting kaibigan si Hazel at magbabayad siya kapag kaya na. Ngunit makalipas ang ilang linggo, bigla siyang nawala. Hindi na makontak ang numero niya, deactivated ang Facebook, at walang sagot ang mga email ko.
Isang buwan, naging isang taon… hanggang sa lumipas ang tatlong taon.
Nasaktan ako — hindi lang dahil sa pera, kundi dahil sa pakiramdam na niloko ako ng isang taong itinuring kong kapatid.
Sabi ni Mama, “Ipapulis mo na ‘yan, anak.”
Pero ang tanging naisagot ko lang ay, “Siguro may dahilan siya…”
Ang Araw ng Kasal
Tatlong taon ang lumipas. Sa araw ng aking kasal kay Rafael, punô ng saya ang ballroom ng hotel sa Makati. Ngunit natigilan ang lahat nang huminto sa harap ng venue ang isang mamahaling silver-white na kotse — hindi basta-basta, kundi uri ng sasakyang karaniwang nakikita lang sa mga pelikula.
Bumaba ang isang babaeng elegante, suot ang designer dress, sunglasses, at mamahaling pabango. Sa unang sulyap, alam kong siya iyon — Hazel.
Tahimik ang buong bulwagan habang lumapit siya sa akin, ngumiti, at iniabot ang isang puting sobre.
Binuksan ko iyon na nanginginig ang kamay.
Walang pera, walang tseke — tanging isang papel na may nakasulat:
“₱200,000 — principal at interes.
Salamat sa pagtitiwala mo noon.”
Ang Pagbabalik at Pagpapatawad
Tinanggal ni Hazel ang kanyang salamin, bakas ang luha sa mata.
“Tatlong taon akong halos mawala sa mundo,” sabi niya. “Naloko ako, nabaon sa utang, at kinailangang tumakas papuntang Dubai para magtrabaho. Nahihiya akong humarap sa iyo. Pero doon ko natutunan kung gaano kahalaga ang tiwala ng isang tao.”
Ayon sa kanya, nakilala niya ang isang negosyanteng tumulong magsimula ng import-export business. Sa pagdaan ng panahon, umangat siya — hindi lang sa kabuhayan kundi sa buhay.
Pagkatapos, inilapag niya ang isang pulang folder sa mesa.
“Nasa pangalan mo ito. Isang apartment. Para sa’yo — hindi bilang bayad, kundi bilang pasasalamat sa hindi mo ako isinuko.”
Hindi ko napigilang umiyak.
“Hazel… hindi ko kailangan ‘to. Ang mahalaga, bumalik ka.”
Ngumiti siya, bahagyang umiling.
“Kung nagdemanda ka noon, baka hindi ko na maipakita sa’yo ito ngayon.
Salamat sa paniniwala mo — ‘yan ang dahilan kung bakit ako bumalik.”
Ang Tunay na Aral
Pagkatapos ng kasal, iniwan ni Hazel ang bulwagan na may marahang yabag at tunog ng ulan sa labas. Sa kamay ko, mahigpit kong hawak ang sobreng may simpleng sulat — isang paalala ng tiwala, kabutihan, at pangalawang pagkakataon.
Doon ko naintindihan:
Hindi lahat ng taong nangungutang at nawawala ay traydor.
May mga taong kailangang lumayo para mabuo muli ang sarili — at bumalik, hindi lang para magbayad, kundi para isauli ang dignidad at pagkakaibigang minsang nasira.
Hanggang ngayon, nakatago pa rin sa akin ang sobreng iyon — hindi dahil sa halaga, kundi dahil iyon ang pinakamatibay na ebidensiya na ang tunay na kaibigan ay bumabalik, kahit gaano katagal.