Kahit malamig ang hangin mula sa aircon ng “MetroMart Supermarket,” tila mainit lang ito sa pakiramdam ni Elena Reyes. Biyernes ng gabi, alas-sais, at tapos na ang isang linggong puno ng operasyon, pulong, at tambak na dokumento. Sa isip niya, iisa lang ang mahalaga: makauwi sa kanyang walong taong gulang na anak, si Leo, at iluto ang paboritong sinigang na baboy nito.
Sa ilalim ng simpleng damit—kupas na T-shirt at maong na pantalon—nakatago ang bigat ng responsibilidad ng hepe ng Special Operations Unit ng distrito. Sa mata ng mga tao sa supermarket, isa lamang siyang ina na nagmamadaling mamili para sa hapunan. Wala silang ideya na si “Nanay Lena” sa labas ng kampo ay si Kapitana Elena Reyes sa katotohanan.
Habang pinipili niya ang pinakasariwang sitaw, napansin niya sa gilid ng kanyang paningin ang isang matanda, marahil nasa mga pitumpung taon na, nakatayo sa seksyon ng de-lata. Manipis ang pangangatawan nito, suot ang lumang daster na may kupas na bulaklak, buhok nakapusod nang mahigpit, at mga kamay na kumikibit-balikat sa isang bayong.
May kakaibang tensyon sa matanda. Ang mga mata nito’y palipat-lipat, tila may itinatagong takot. Pamilyar ito kay Elena—hindi simpleng kaba ng mamimili, kundi ang uri ng kaba na nakikita niya sa mga taong may lihim.
Dahan-dahan, kinuha ng matanda ang isang maliit na lata ng gatas at hinaplos ito nang parang mahalagang kayamanan. Pagkatapos, inilagay niya ito sa ilalim ng tuwalya sa loob ng bayong.
Bilang pulis, dapat alerto si Elena. Ngunit bilang tao, bilang ina, may ibang tinig na nagpaalab sa kanyang puso. Nakita niya ang desperasyon, hindi kasakiman.
Habang naglalakad si Elena sa pasilyo, hindi niya maalis sa tingin ang matanda. Nang pumila ito sa cashier, inilabas lamang nito ang ilang barya at isang gusot na bente pesos para sa isang pandesal. Ang lata ng gatas ay nanatiling nakatago sa bayong.
Ngunit sa paglabas ng matanda sa exit, agad siyang pinigilan.
“Sandali po, Nanay,” sigaw ng security guard na si Mang Tonyo, habang humaharang ang store manager na si Mr. Arthur Dominguez.
“Pakitingnan po ang laman ng bag ninyo,” utos nito, malamig at may awtoridad. Nang buksan ng matanda ang bayong, lumabas ang lata ng gatas.
“Magnanakaw!” sigaw ni Mr. Dominguez. “Akala niyo makakalusot kayo?”
Napahagulhol ang matanda. “Patawad po… para po sa apo ko… may sakit po siya… kailangan po niya ng gatas…”
Hindi na matiis ni Elena. Mabilis siyang lumapit, inilagay ang kamay sa balikat ng matanda.
“Bitawan mo siya,” utos niya sa guard, malamig at matatag. Tumigil ang lahat.
“P-paano po?” panghihinang tanong ni Mr. Dominguez.
“Sinabi ko, bitawan mo siya,” ulit ni Elena. Tumindig siya, tiningnan ang manager, at dahan-dahang inilabas ang kanyang ID: ang selyadong asul na ID ng Republika ng Pilipinas.
Ang dalawang pulis, na dumating sandali lang, ay napatingin sa kanya ng may paggalang at kaunting takot. “Kapitana Reyes!” sabay nilang sigaw.
Tahimik ang buong supermarket. Ang mga cellphone na nagvi-video ay bumaba. Ang kulay sa mukha ni Mr. Dominguez ay nawala, pinalitan ng hiya.
“Elena,” tumingin siya sa matanda, “hindi ka magnanakaw. Nakita ko lahat—ang takot at pag-aalinlangan mo. Ang halaga ng gatas ay maliit, ngunit ang kahihiyan na ipinataw sa’yo… hindi mababayaran.”
Tumango ang matanda, luha ng pasasalamat sa mga mata.
Pinuno ni Elena ang cart ng mga pangunahing bilihin: bigas, itlog, gulay, prutas, gamot para sa apo ng matanda. Nang maipadala na sila sa bahay ng matanda gamit ang patrol car, sinabi niya sa mga pulis: “Pagkatapos nito, bumalik kayo sa presinto at ilagay sa report: ‘assistance to a citizen in need.’”
Nang makauwi si Elena, naroon si Leo, halatang nag-aalala. “Nay, ang tagal mo po.”
Ngumiti siya at niyakap nang mahigpit ang anak. “Pasensya na, anak. May tinulungan lang si Nanay.”
Sa hapag-kainan, habang hawak ang mangkok ng sinigang, naunawaan ni Elena: ang tunay na kapangyarihan ay hindi sa ranggo o baril. Ito ay nasa kakayahang makita ang puso ng tao sa likod ng sitwasyon, at ang pagiging Kapitana ay hindi lamang sa presinto, kundi sa buhay ng mga taong tulad ni Nanay Caring.