Si Gabriel “Gab” Ramos ay ipinanganak na may mga pangarap na mas mataas pa sa mga ulap. Habang nakaupo siya noon sa buhanginan ng kanilang tahimik na baryo sa Palawan, pinagmamasdan niya ang mga eroplanong dumaraan sa malayong kalangitan. “Kuya, balang araw lilipad din ako diyan,” sabi niya noon sa kanyang nakatatandang kapatid na si Miguel. “Kapag naging piloto ako, isasama kita kahit saan.”
Ngunit si Miguel, sampung taon ang tanda, ay nanatiling nakayapak sa lupa — at sa dagat. Siya ang nagtaguyod kay Gabriel nang mamatay ang kanilang mga magulang. Sa halip na ituloy ang pangarap na maging marine biologist, pinili niyang maging mangingisda, tulad ng kanilang ama. Ang bawat huli niya sa laot ay para sa matrikula, libro, at baon ng kanyang bunso.
“Wala akong ibang hiling kundi ang makita kang abutin ang langit,” lagi niyang paalala.
At tinupad iyon ni Gabriel. Sa tulong ng sipag ng kanyang kuya at isang scholarship, nagtapos siyang may karangalan sa isang prestihiyosong paaralan ng aviation. Ilang taon lang, naging isa siyang piloto sa isang malaking international airline. Ang anak ng mangingisda ay naging agilang lumilipad sa himpapawid.
Habang dumadami ang stamp sa kanyang passport at lumalaki ang sweldo, hindi naman nabawasan ang pagmamahal niya sa Palawan at sa kapatid na nagtaguyod sa kanya. Buwan-buwan siyang nagpapadala ng pera. “Kuya, tama na ‘yang pangingisda,” sabi niya sa telepono. “Magpahinga ka na. Ako na bahala.”
Ngunit laging pareho ang sagot ni Miguel. “Ang dagat ay hindi trabaho, bunso. Ito ang buhay ko. Ang pera mo, iniipon ko lang. Para ‘yan sa kinabukasan mo.”
Lumipas ang mga taon. Si Gabriel ay naging kapitan ng eroplano — milyonaryo, may mga ari-arian at koneksyon sa iba’t ibang bansa. Samantalang si Miguel ay nanatiling simple, tahimik, at kontento sa pangingisda.
Hanggang isang araw, nagpasya si Gabriel: Panahon na para ako naman ang magbigay. Kumuha siya ng mahabang bakasyon, umuwi nang palihim, dala ang isang tseke na sapat para hindi na kailanman kailangan pang magtrabaho ang kanyang kuya.
Ngunit sa pagdating niya sa kanilang lumang bahay, isang di-kilalang babae at payat na batang lalaki ang bumungad sa kanya.
“Pasensya na po,” magalang niyang tanong. “Dito pa po ba nakatira si Miguel Ramos?”
Tumingin ang babae, halatang pagod at puno ng lungkot. “Ako si Elena, asawa niya. At ito ang anak naming si Migs.”
Nabigla si Gabriel. Hindi niya alam na nag-asawa si Miguel. Ngunit mas lalong gumuhit ang sakit nang marinig ang kasunod.
“Wala na siya, Gab,” sabi ni Elena, habang nanginginig ang tinig. “Isang taon na siyang wala.”
Hindi makapaniwala si Gabriel. “Imposible. Kinausap ko siya kamakailan lang!”
Doon inilahad ni Elena ang katotohanan. Dalawang taon bago mamatay si Miguel, nalaman nitong may malubha siyang sakit sa bato. Kinailangan niya ng transplant, pero itinago niya iyon kay Gabriel. Ayaw niyang maging pabigat. Lahat ng perang ipinadala ng kapatid ay itinabi lamang niya sa bangko — hindi kailanman ginalaw.
Upang mapondohan ang kanyang gamutan at gamot ng anak nilang may sakit sa puso, ipinagbili ni Miguel ang kanilang bangka. Noong maubos na ang pera at wala na siyang magawa, isang gabi ng malakas na bagyo ay lumabas siya upang mangisda. “Kahit isang malaking huli lang,” sabi niya noon kay Elena. Ngunit hindi na siya nakabalik.
Kinabukasan, natagpuan ang bangkang Tatlong Bituin, wasak sa dalampasigan. Ang katawan ni Miguel ay hindi na muling nakita.
Tumigil ang oras para kay Gabriel. Ang tseke na dala-dala niya ay tila papel na walang halaga. Ang lahat ng kayamanan niya ay hindi kayang pantayan ang sakripisyong ibinigay ng kanyang kuya.
Isang araw, iniabot ni Elena ang isang maliit na kahon at passbook. “Iniwan niya ito para sa’yo,” sabi niya.
Sa loob ng safety deposit box ay hindi pera o alahas, kundi mga sulat — isa para sa bawat kaarawan ni Gabriel. Doon niya nabasa ang mga lihim na pinakatago ng kanyang kuya: mga kuwento ng dagat, mga alaala ng pagkabata, at isang huling habilin.
“Bunso,
Kung binabasa mo ito, marahil ay kasama ko na sina Itay at Inay.
Masaya ako sa narating mo, at ipinagmamalaki kong naging agila ka ng langit.
Pero sana, gamitin mo rin ang lakas mo para sa dagat.
Ang karagatang bumuhay sa atin ay unti-unti nang namamatay.
Kung magagawa mo, tulungan mo silang mabuhay muli.
Huwag mo kaming kalimutan — lalo na ang alon.”
Mula noon, nagbago ang lahat kay Gabriel. Iniwan niya ang pagiging piloto at nanirahan sa Palawan. Sa tulong ng kanyang yaman at koneksyon, itinayo niya ang Miguel’s Reef Foundation, isang proyektong naglalayong protektahan at buhayin ang mga coral reef, tulungan ang mga mangingisda, at magbigay ng scholarship sa mga kabataang nais maging marine biologist.
Si Migs ay matagumpay na naoperahan sa puso, at si Elena ay katuwang niya sa pangangasiwa ng foundation. Sa paglipas ng mga taon, unti-unting nabuhay muli ang dagat — at sa bawat agos ng alon, tila naririnig pa rin ni Gabriel ang tinig ng kanyang kuya.
Isang umaga, habang pinagmamasdan nila ang kalmadong karagatan, nagtanong si Elena, “Sa tingin mo, masaya na siya ngayon?”
Ngumiti si Gabriel, sabay turo sa agilang lumilipad sa ibabaw ng tubig. “Oo,” sagot niya. “Dahil sa wakas, ang agila ay nagbabantay na sa dagat.”