Si Don Lorenzo de Silva ay isang pangalan na kilala sa bawat sulyap sa mundo ng pananalapi sa bansa. Siya ang nagtatag ng Pambansang Bangko ng Pilipinas (PBP), ang institusyong sumisimbolo ng katatagan at tiwala. Napaibig ang marami sa giting at karangyaan niya—mansion sa Forbes Park, piling sasakyan, at impluwensya na umaabot sa bawat lungsod. Subalit may isang lihim siyang pinanghahawakan: isang lumang passbook na minsang naging simula ng lahat.
Sa pagdiriwang ng ika-limampung anibersaryo ng PBP, sa halip na magsuot ng marangyang kasuotan, kinuha ni Don Lorenzo ang makalumang damit—kupas na polo, luma at bahagyang punit na pantalon, at gasgas na sapatos. Siyáng suot niya nang sumakay sa karaniwang bus at tumungo sa Quiapo, dumarayo sa branch ng bangko na unang kanyang pinuntahan noong dekada ang nakalipas.
Sa gitna ng ingay at pagmamadali, dinala niya ang lumang passbook—ang unang savings book niya, halos punit at natanglawan na ang tinta. Lumapit siya sa teller. Tiningnan siya nito, may halong pang-aalalang tanong:
“Sir, anong maipaglilingkod ko?”
“Gusto ko po malaman kung may natitira pa sa account na ito,” sagot niya nang may kahinahunan.
Ngunit ang teller ay nag-excuse:
“Luma na po ‘yan — hindi na po namin ito nakikita sa aktibong sistema.”
Ipinasa siya sa Customer Service, kung saan humarap siya kay Anna, isang batang empleyado na may bukas na ngiti.
“Subukan kong hanapin sa archive, Sir,” sabi ni Anna.
Kahit inaasahan nilang wala nang laman ang lumang account, inusisa nila ito. Tinawag nila ang manager, si Mr. Alcantara, na may mataas na tingin sa sarili. Nang makita nito ang passbook, pinagtawanan niya ito:
“Sino ba kayong maghahanap dito ngayon? Malamang wala nang laman — siguro piso-piso lang.”
Nag-alok siya ng isang hamon:
“Kung mahahanap natin at may pera pa roon kahit isang libong piso, babayaran ko kayo ng doble. Pero kung wala, tumigil ka na rito at huwag ka nang bumalik.”
Tinanggap ni Don Lorenzo iyon. At nang i-access nila ang archived mainframe, nagulat silang lahat. Sa screen ni Anna lumitaw ang balanseng hindi inaasahan:
₱ 8,945,321,710.55
Halos siyam na bilyong piso — hindi isang libong piso. Tumigil ang tawa ng manager, nanginginig siya at hindi makapaniwala.
Tumayo si Don Lorenzo, tahimik ang tindig, ngunit ang tinig niya’y nag-ekko sa buong bangko:
“Limampung taon na ang nakalipas, isang binatang may dalawampung piso at malaking pangarap ang pumasok dito. Ang teller noon ay ngumiti sa akin at sinabi: ‘Patatagin mo ang pangarap mo.’ Ang batang iyon ay ako.”
Inihayag niya na siya rin ang nagtatag at CEO ng bangkong iyon — at ang passbook na tinawanan ay paalala ng kanyang pinagmulan at pag-ibig sa simpleng simula.
Hindi niya ginamit ang bilyon-bilyong halaga para sa sarili. Sa halip, inilagay niya ito sa isang pondong tinawag niyang “Pangarap Fund” — para sa microloans sa maliliit na negosyante at scholarship para sa mga mahihirap ngunit matatalinong estudyante.
Panibagong pamantayan ang inilatag ni Don Lorenzo sa PBP: servisyo, respeto, integridad — lalo na sa mga ordinaryong tao.
Para sa bagong management, itinapat niya si Anna bilang bagong branch manager sa Quiapo, bilang tanda ng tiwala at pagsisikap para sa pagbabago.
Sa dulo, hindi numero ang totoong sukatan ng tagumpay, kundi ang mga ngiti ng natulungan, ang pag-asa na naibalik, at ang alaala ng isang teller noon na nagbigay ng maliit na kabaitan—na naging simula ng isang dakilang kwento.