Labindalawang taon akong naglakad papasok ng paaralan na may pangarap sa puso… at hiya sa dibdib.
Hindi dahil sa ako’y nagkulang, kundi dahil sa kung sino ang nanay ko.
Ako si Jomar, anak ni Aling Nena, isang simpleng tindera ng isda sa palengke. Araw-araw, gigising siya nang madaling araw para pumunta sa fish port, nagbubuhat ng mabibigat na bayong, nilalabanan ang lamig, amoy, at pagod.
At pagdating ko sa paaralan, iyon ang tinutukoy sa akin.
“Amoy isda!”
“Anak ng tindera!”
“Baka may scales pa sa bag mo!”
Pinagtatawanan ako. Pinagtatawanan, pinagtutukso, at iniiwasan ng mga kaibigan. Para bang ako lang ang mali sa mundo dahil sa kabuhayan ng nanay ko.
TAHIMIK NA LAKAS
Ngunit bawat umuuwi akong umiiyak, naroon si Mama. Pawisan, pagod, ngunit may ngiti.
“Anak, konting tiis lang. Balang araw, may bunga lahat ng sakripisyo natin.”
Hindi ko alam saan niya kinukuha ang lakas, pero dahil sa kanya, natutunan ko rin lumaban—kahit tahimik.
LABINDALAWANG TAON NG PAGTATAGO
Habang ang ibang bata may magulang na mayaman, may sasakyan, o may kayang bilhin ang lahat ng gusto nila, si Mama… wala kundi sipag at dignidad.
Pinagbuhusan niya ako ng pag-ibig at tiyaga. Pinag-aral kahit halos hindi kaya ng kita niya.
Ngunit para sa ibang tao:
“Mabaho.”
“Mahirap.”
“Walang klase.”
Para sa kanila, wala akong halaga. Ngunit kahit ganoon, nag-aral ako ng mabuti. Hindi ko man kayang tapatan ang yaman nila, kaya ko ang grades. Kaya ko ang pangarap ko.
ANG ARAW NG GRADUATION
Dumating ang araw na pinakahihintay ko—ang graduation.
Sa gym, nakita ko agad si Mama. Suot ang luma niyang bestida, may mantsa ng isda na hindi na matanggal. Ngunit nakangiti siya, at sa ngiti niya, ramdam ko:
“Proud ako sa’yo kahit ano pa ang sabihin nila.”
Habang tinatawag ako bilang Valedictorian, nanginginig ang kamay ko—hindi dahil sa speech, kundi dahil nakita ko kung paano tinabig ng ibang magulang si Mama.
Huminga ako nang malalim, at nagsalita nang buong puso:
“Labindalawang taon niyong tinutukso ang nanay ko dahil nagtitinda siya ng isda.
Ngunit habang ang iba ay natutulog o nag-eenjoy sa aircon, ang nanay ko ay kumakayod para sa kinabukasan ko. At kung may amoy man ang kanyang kamay… iyon ay amoy ng sakripisyo.”
Tahimik ang gym. Tumitig ang lahat. At hindi pa ako tapos.
“Kaya kung tinawag ninyo siyang mababa, wala akong hiya. Walang Valedictorian ngayon kung wala ang kamay niyang mabaho sa paningin ninyo, pero kay ganda sa paningin ko.”
Tumayo ang buong gym, nagpalakpakan, at marami ang umiiyak. Pati mga teacher at ibang magulang, lumapit kay Mama, niyakap, at sinabi:
“Aling Nena… kayo ang tunay na inspirasyon.”
Si Mama, umiiyak. Hindi dahil nahihiya, kundi dahil sa unang pagkakataon, kinilala siya ng mundo.
ARAL NG KWENTO
Hindi kahihiyan ang maging anak ng tindera, basurero, janitor, o simpleng manggagawa.
Ang kahihiyan, nasa mga mata ng hindi nakakaintindi ng tunay na sakripisyo.
Minsan, ang pinakamaliit sa paningin ng iba… siya pala ang may pinakamalaking puso at pinakadakilang aral sa buhay.