“INIWAN AKO NG ASAWA KO NOONG 8 MONTHS PREGNANT — NGUNIT SA GABING BUMALIK SIYA PARA MAGTAWA AT MANGHAMAK, ISANG SALITA KO ANG NAGPAHINTO SA KANYA.”
Hindi ko malilimutan ang gabing iyon.
Umaambon, malamig ang hangin, at walo na buwan ang tiyan ko — at sa oras na kailangan ko ng suporta, doon ako iniwan ng lalaking minahal ko.
Ako si Marisse, 27 anyos. Anim na taon kaming nagsasama ni Daryl. Akala ko siya na ang lalaking magtataguyod sa pangarap kong pamilya. Ngunit isang gabing tahimik, habang nagluluto, bigla niyang sinabi:
“Ayoko na. May iba na ako. At hindi ko kayang maging ama ng batang ‘yan.”
Parang gumuho ang mundo ko.
Huminto ang hangin sa dibdib ko.
Hindi ko na hinabol ang paliwanag.
Malinaw sa mata niya na hindi na ako tahanan niya.
Lumabas siya, at hindi na muling lumingon.
ANG MGA BUWAN NG PAG-IISA
Mula noon, mag-isa kong hinarap ang pagbubuntis.
Ako ang nagbubuhat ng tubig, naglalakad sa check-up, at nag-iipon ng kaunting pera sa pagtahi ng uniporme ng kapitbahay.
Madalas akong umiyak sa gabi, hawak ang tiyan ko at bulong:
“Anak, kahit wala ang Papa mo… may Mama ka. At sapat na ‘yon.”
Araw-araw, pinatatag ako ng maliit na pusong tumitibok sa loob ko.
ANG ARAW NG PAGLILIGTAS
Isang gabi, habang naglalakad pauwi, naramdaman ko ang matinding sakit sa tiyan.
Parang nanikip ang buong mundo.
Walang tao sa paligid. Pilit kong tinawag ang kapitbahay. Hanggang may isang tricycle driver na dumating:
“Ate! Sakay na! Dadalhin kita sa ospital!”
Hindi ko siya kilala. Ngunit siya ang naging anghel ko.
ANG NAKAKAHIYANG PAGBISITA
Pagdating sa ospital, habang hinihintay ang doktor, nakahiga ako sa stretcher — panghihina, takot, pagod.
At doon ko sila nakita: si Daryl at ang babae niyang kasama, magkahawak-kamay, nakangiti, halatang kinukutya ako.
Tumawa ang babae:
“Ay, grabe, Daryl… ito na ba ‘yung iniwan mo? Tingnan mo nga, kawawa. Buntis pa.”
Sumunod si Daryl, may ngiting mapanghamak:
“Sinabi ko na sa’yo, hindi ko responsibilidad ‘yan. Tingnan mo ngayon, naghihingalo na.”
Nanginginig ako — hindi sa sakit, kundi sa galit at hiya.
Ngunit sa gitna ng panghihina, tumayo ako.
Hinawakan ang tiyan ko, tiningnan siya nang diretso, walang takot:
“Huwag ka nang babalik. Hindi ka kailangan ng anak ko. At hindi ko hahayaang lumaki siyang tinatabihan ng lalaking walang puso. Iniwan mo ang sarili mo, hindi ako.”
Tahimik ang ospital. Kahit ang babae, hindi makapagsalita.
Idinagdag ko pa:
“Hindi kita galit. Pero kung babalik ka, magiging pabigat ka sa amin. Kaya ngayon, pinapalaya na kita.”
Tumalikod ako. At iyon ang unang pagkakataon na naramdaman ko: malakas ako. Matatag. Hindi mahina.
ANG PAGKAPANGANAK NA WALANG TAKOT
Kinabukasan, isinilang ko si Mira. Malusog, malaki ang mata, mahigpit humawak sa daliri ko.
Habang pinagmamasdan ko siya, pumatak ang luha ko — hindi dahil sa sakit, kundi sa tagumpay.
Wala akong asawa sa tabi, ngunit may anak akong ibinigay ng Diyos. Sapat na iyon para mabuo ang mundo ko.
ANG TUNAY NA BUMABALIK
Paglipas ng ilang buwan, nakatanggap ako ng liham mula sa tricycle driver na tumulong sa akin noong araw ng panganganak. May kasamang pagkain, gatas, at maliit na stuffed toy.
May nakasulat:
“Hindi mo kailangan ng lalaking iniwan ka. Kailangan mo lang ang mga taong marunong magmahal kahit hindi kayo magkadugo. — Mang Lito”
Nalaman ko rin na nawalan si Mang Lito ng sariling anak. Mula noon, hindi na kami nagkulang sa tulong at pagmamahal.
ARAL NG KWENTO
Ang iniwan, hindi ibig sabihin ay talunan.
Minsan, ang pag-alis ng maling tao ang pinakamalaking biyaya.
At ang pagiging ina — hindi karupukan.
Ito ang lakas na hindi kayang tumbasan ng kahit sinong lalaki.