Sa isang tahimik na bayan sa Veracruz, nakatira sina Mariana at Julián — tatlong taon nang kasal, simple pero masaya. Si Mariana ay isang accountant sa lokal na hardware store, habang si Julián ay engineer sa isang construction firm. Pareho silang sabik sa pagdating ng kanilang unang anak.
Ngunit nang magsimulang uminit ang mga gabi, napansin ni Mariana na madalas nang umuuwi nang gabi si Julián — may halimuyak ng pabango na hindi niya kilala, at laging abala sa telepono.
Isang gabi, habang inaayos ni Mariana ang labada, napakinggan niya ang tawag na nakalimutan ni Julián isara.
“Pagkatapos ng trip natin, magiging opisyal na ang lahat,” sabi ng tinig ni Julián.
“Walang makakapigil sa atin, Camila.”
Sumagot ang babae sa kabilang linya,
“Sabihin mo sa asawa mong buntis na huwag nang umasa. Inaabangan ka ng pamilya ko sa Cancún.”
Nalaglag sa sahig ang damit na hawak ni Mariana.
Ang Camila na tinutukoy ay ang sekretarya ni Julián — mas bata, at ngayon ay buntis rin.
Nang tanungin ni Mariana ang asawa, malamig itong sumagot:
“Si Camila ang magbibigay sa akin ng anak na lalaki. Ikaw, anak lang ng ama mo. Wala ka namang maipagmamalaki.”
Tahimik lang si Mariana. Sa halip na magmakaawa, dinala niya ang kanyang tiyan at dangal, at piniling manahimik.
Tatlong araw matapos siyang iwan ni Julián, dumating ang bagyo — malakas, walang tigil, at parang sinasabay sa sakit ng loob niya.
Sa gitna ng ulan at sakit ng panganganak, mag-isa siyang nagtungo sa ospital, basang-basa, nanginginig.
Ipinanganak niya ang isang batang babae na pinangalanan niyang Esperanza — pag-asa.
Walang dumalaw. Wala man lang text.
Pagbalik ni Julián makalipas ang isang linggo, may bagong SUV siya at nakatawang kasama si Camila, ipinagmamalaki sa social media:
“With the love of my life.”
Pagpasok niya sa bahay, huminto siya sa pinto.
Malinis ang sala, may amoy ng bagong bulaklak at alkohol. Sa mesa, isang larawan — si Mariana, nakangiti habang karga ang sanggol, katabi ng isang lalaking naka-suit, may hawak na mga sunflower.
Nabigla si Julián.
“Ano ’to?”
Lumabas si Mariana mula sa kusina, kalmado, mapayapa.
“Ah, andiyan ka na pala. Hindi ko akalaing babalik ka agad. Akala ko nag-eenjoy ka pa sa Cancún kasama ang ‘totoo mong pag-ibig.’”
“Don’t start, Mariana. I just came for my papers,” malamig niyang sabi.
“Ah, yung mga dokumento ng bahay at sasakyan? Wala na sila dito.”
Napalunok si Julián.
“Anong ibig mong sabihin?”
Ngumiti siya, puno ng tapang.
“Ibinenta ko. Ginamit ko ang pera para magsimula ulit. At bukas, lilipat kami ni Esperanza.”
“Hindi mo ’to pwedeng gawin! Ang bahay na ’to ay sa pangalan ko!”
“Hindi lang sayo. Joint loan ’to. At nang mawala ka ng dalawang linggo, ginamit ng bangko ang foreclosure clause. Alam mo ba kung sino ang bumili? Si Mr. Aguilar, amo ko — siya ring nag-promote sa akin bilang head accountant.”
Sa labas, huminto ang isang pickup truck. Bumaba si Mr. Aguilar, may ngiting may respeto.
“Handa na tayo, Mariana?”
Si Julián, nanginginig sa galit.
“Hindi mo siya makukuha! Akin siya!”
Ngunit sa unang pagkakataon, itinaas ni Mariana ang boses:
“Hindi ako pag-aari ng sinuman!
At ang anak ko — lalaki man o babae — ay magiging karapat-dapat kahit walang apelyido mo.”
Biglang lumitaw si Camila, luhaan.
“Julian! Iniwan tayo ng pamilya mo! Nawalan ako ng anak!”
Tumigil ang lahat.
Tahimik na tiningnan ni Mariana ang magkasintahan, hinaplos ang ulo ng anak niya, at bumulong:
“Nakikita mo, anak? Ganyan ang hitsura ng lalaking hindi marunong umako ng kasalanan.”
Lumakad siya palabas ng bahay, taas-noo, habang bumabalot ang ginintuang liwanag ng paglubog ng araw.
Sa huling sandali, nakita ni Julián ang larawan nilang mag-ina sa mesa — at sa tabi nito, isang sulat:
“Salamat sa pag-alis mo.
Dahil doon, natutunan kong kaya kong mabuhay — hindi dahil sa isang lalaki, kundi dahil sa sarili kong lakas.”
At nang pumatak ang hangin mula sa labas, kusa itong isinara ang pinto sa likod niya.