Dalawa lang kaming magkapatid.
Si Kuya Marco ang paborito ng lahat—matalino, tahimik, at laging may respeto. Siya ang unang nakatapos ng kolehiyo sa pamilya namin, at agad nakahanap ng trabaho sa Maynila na may sahod na ₱60,000 kada buwan.
Simula noon, halos lahat ng kinikita niya ay ipinapadala kay Nanay.
Buwan-buwan, ₱50,000 ang remittance niya—ang ₱10,000 na natitira, iyon lang ang ginagamit niya sa renta, pagkain, at pamasahe.
Laging ipinagmamalaki siya ni Nanay sa mga kapitbahay:
“Ang anak kong si Marco, napakabuting bata. Halos lahat ng kita niya, para sa akin.”
Limang taon siyang ganoon—walang reklamo, walang palya.
Pero nang magpakasal siya kay Lani, unti-unting nagbago ang lahat.
Mula ₱50,000, naging ₱40,000 na lang ang ipinapadala niya.
Nang marinig iyon ni Nanay, nag-init ang ulo.
“Aba, ngayong may asawa na, nakakalimot na!
Iyan na nga bang sinasabi ko—kapag babae na ang may hawak ng pera, patay ka na!”
Tahimik lang na sagot ni Kuya:
“’Nay, padala pa rin naman ako buwan-buwan. Huwag na po kayong mag-alala.”
Pero hindi iyon nakuntento si Nanay.
Kinabukasan, nag-impake siya ng bag at sumakay ng bus papuntang Maynila.
“Gusto kong makita kung ano talagang pinagkakagastusan nila,” sabi niya.
Pagdating niya sa Caloocan, tinawagan niya si Kuya pero walang sumasagot. Tumambay siya sa tapat ng maliit na apartment, at matapos ang halos tatlumpung minuto, narinig niya ang mahina at paos na ubo mula sa loob.
Bahagyang bukas ang pinto.
At sa sandaling binuksan niya iyon, parang huminto ang mundo niya.
Sa loob ng madilim na kwarto, nakita niya si Kuya—payat, maputla, halos hindi makilala.
Nakahiga sa lumang kama, may mga bote ng gamot at dextrose sa tabi.
Pagkakita sa kanya, pilit siyang ngumiti.
“’Nay… salamat at dumating kayo.”
Agad siyang lumuhod at niyakap ang anak.
“Anak, ano’ng nangyari sa ’yo? Bakit hindi mo sinabi?”
Mahina ang tinig ni Kuya.
“’Nay, ayokong mag-alala kayo. May sakit ako sa bato… dalawang taon na.”
Doon lang nalaman ni Nanay na may malubhang sakit pala si Kuya Marco—terminal kidney failure.
Dalawang beses kada linggo siyang nagda-dialysis, habang patuloy pa rin sa pagtatrabaho para may maipadala sa amin.
Ang perang natitira, ginagastos ni Lani para sa mga gamot at ospital.
“’Nay, kahit mahirap… gusto ko pa ring magpadala sa inyo. Hindi ko lang masabi, kasi ayokong mag-alala kayo.”
Niyakap siya ni Nanay habang umiiyak.
Maya-maya, dumating si Lani, galing trabaho. Nang makita ang biyenan, agad siyang lumuhod.
“’Nay, patawad po. Ginawa namin ang lahat. Lahat ng alahas ko, naibenta ko na… pero sabi ng doktor, kailangan na raw ng transplant.”
Hindi na nakasagot si Nanay.
Buong gabi, magkahawak ang kamay ng mag-ina.
Kinabukasan, tinawagan ako ni Kuya.
“Bunso, sa tabi ng kama ko may mga passbook sa pangalan ni Nanay. Ipon ko ’yon—para kung sakaling mawala ako, may magagamit siya.”
Dalawang linggo matapos noon, pumanaw si Kuya Marco.
Sa tabi ng kanyang unan, may isang maliit na papel, nakasulat sa nanginginig na sulat-kamay:
“’Nay, pasensya kung hindi ko kayo nabantayan nang matagal. Pero huwag niyo pong sisihin si Lani. Siya na po ang mag-aalaga sa inyo para sa akin.”
Ngayon, si Nanay ay nakatira na kay Lani sa Maynila.
At sa tuwing may nagtatanong kung ilang anak niya, palaging nangingilid ang luha niya habang sinasabi:
“Isa lang ang anak ko, pero iniwan niya ako ng isa pang anak na babae — mas mapagmahal pa sa tunay.”