Dahil labis akong abala sa trabaho, ipinakiusap ko sa sarili kong ina na tumira muna sa amin. Ang layunin ko’y simple lang — matulungan kami sa gawaing bahay at maalagaan ang aming anak habang ako’y nasa opisina.
Araw-araw, maaga siyang nagigising para ipagluto kami ng almusal. Madalas ay lugaw o kaya nama’y gatas na gawa sa soya — paborito ng asawa ko. Sa tuwing nakikita ko silang magkasundo, napapangiti ako. “Ang bait ni Mama,” sabi ko sa sarili. “Parang tunay na anak na rin ang turing niya sa asawa ko. Swerte ko talaga.”
Ngunit makalipas ang isang taon, napansin kong unti-unting nanghihina ang asawa ko. Madalas siyang pagod, maputla, at wala sa sarili. Hanggang sa isang araw, nawalan siya ng malay at isinugod namin sa ospital.
Habang naghihintay ako sa labas ng emergency room, ramdam ko ang panginginig ng mga kamay ko. Ilang minuto pa, lumabas ang doktor na may hawak na resulta — at doon ako parang binuhusan ng malamig na tubig.
“Ang asawa mo ay may lead poisoning. Matagal na siyang nalalason sa tingga,” sabi niya. “Kung hindi ito naagapan, delikado na sana ang kalagayan niya.”
Lead poisoning? Paano? Wala naman siyang kontak sa anumang kemikal o gamot. Nang magsimula ang imbestigasyon, doon lumabas ang nakakagulat na sagot — ang tingga ay galing sa pagkain niya araw-araw: ang lugaw at gatas na soya ni Mama.
Dali-dali kong sinuri ang mga gamit ni Mama sa kusina. Doon ko nakita ang lumang gilingan ng bato na gamit niya sa pagtitimpla ng soya — may mga bitak na pala ito, at unti-unting humahalo ang tingga sa giling. Pero ang mas nakapanlulumong katotohanan: alam ni Mama ang tungkol dito.
Ayon sa aming kapitbahay, minsan na siyang pinagsabihan na itapon na ang gilingan, pero sagot daw niya, “Ayos lang. Para naman sa manugang ko ‘yan, kailangan niyang lumakas para maalagaan ang apo ko.”
Parang gumuho ang mundo ko. Ang ina na pinakakatiwalaan kong mag-aalaga at magpoprotekta sa pamilya ko — siya pa palang unti-unting naglalagay sa panganib sa buhay ng asawa ko.
Mula noon, dalawang bigat ang pasan ko: ang takot na muling manghina ang aking asawa, at ang kirot ng pagkabigong humarap sa katotohanang ang sarili kong ina… ang nagdulot ng lahat ng ito.