Si Lola Esperanza, 73 anyos, ay matagal nang nag-iisa sa buhay. Hindi siya nag-asawa, at ang tanging kasama niya noon ay ang mga alagang pusa sa maliit niyang bahay sa probinsya. Labinlimang taon na ang nakalipas nang matagpuan niya sa labas ng simbahan ang isang batang babae—umiiyak, gutom, at walang kasama. Pinangalanan niya itong Rina.
Mula noon, itinuring niyang anak si Rina. Pinag-aral niya ito kahit halos wala siyang makain. Naglalabada si Lola Esperanza para may baon ang bata, at tuwing may sakit ito, halos di siya natutulog sa pagbabantay.
“Hindi kita ipapamigay kahit kailan,” madalas niyang sabihin.
At iyon ang pangakong tinupad niya hanggang lumaki si Rina.
Pagkalipas ng mga taon, nakapagtapos si Rina bilang nurse at nakapagtrabaho sa Maynila. Madalas pa rin siyang umuwi tuwing weekend—dala ng mga pasalubong at halakhak na parang walang nagbago. Pero nitong mga huling buwan, napansin ni Lola Esperanza na bihira na siyang matawagan ni Rina, at kung tumawag man, laging nagmamadali.
Isang araw, maagang dumating si Rina sakay ng kotse.
“’Nay, magbihis po kayo ha,” sabi niya. “May pupuntahan tayo.”
May kakaibang kaba ang naramdaman ni Lola Esperanza.
“Rina,” mahinahon niyang sabi habang nag-aayos, “hindi mo naman ako dadalhin sa home for the aged, ‘no?”
Ngumiti lang si Rina, pero walang sagot.
Habang umaandar ang sasakyan, tahimik lang si Lola Esperanza—hawak ang rosaryo, pinipigil ang luha. Hindi na sila dumadaan sa pamilyar na kalsada. At nang huminto sa harap ng isang bagong tayong gusali, kumabog ang dibdib niya.
Bumaba siya nang dahan-dahan, at nakita ang malaking tarpaulin sa harapan:
“ESPERANZA WELLNESS HAVEN — A HOME BUILT WITH LOVE”
Napahinto siya. “Anak…” mahina niyang sabi.
Si Rina, nakangiti, hawak ang gunting at bouquet ng bulaklak. Sa paligid nila, may mga kakilala ni Lola — dating kapitbahay, mga kaibigan sa simbahan, at ilang matatandang tinulungan niya noon.
“’Nay,” sabi ni Rina, lumapit habang pinupunasan ang luha ng matanda,
“hindi ko po kayo dadalhin sa home for the aged. Binuksan ko po ‘to para sa inyo. Kayo ang inspirasyon ng lugar na ‘to—isang tahanan para sa mga tulad ninyong may ginintuang puso.”
Hindi na napigilan ni Lola Esperanza ang pag-iyak.
“Ginawa mo lahat ‘to… para sa akin?”
Tumango si Rina.
“Kung hindi po dahil sa inyo, wala ako rito. Kaya lahat ng matatandang titira dito, ituturing kong katulad ninyo—mahal, pinahahalagahan, at may lugar sa mundong ‘to.”
Lumapit ang pari at binasbasan ang gusali, habang ang mga bisita’y nagpalakpakan. Sa kabila ng saya, umiiyak pa rin si Lola Esperanza—pero ngayon, hindi na dahil sa takot, kundi dahil sa tuwa.
Kinagabihan, habang magkatabing nakaupo sa veranda, pinagmamasdan nila ang mga matatandang masayang nagkukwentuhan.
“Anak,” sabi ni Lola, “noong una akala ko, iiwan mo na ako.”
Ngumiti si Rina. “Hindi po, ‘Nay. Simula ngayon, kayo ang magiging tahanan ng lahat ng inulila—gaya ng ginawa n’yo sa akin noon.”
At sa gabing iyon, sa unang pagkakataon matapos ang mahabang buhay ng pag-aalaga sa iba, naramdaman ni Lola Esperanza na siya na rin sa wakas ang inalagaan ng tadhana.